Program - PFRON

I. Nazwa programu.

Program „ABSOLWENT II”.

II. Definicje pojęć.

Ilekroć w niniejszym dokumencie jest mowa o:

1. absolwencie szkoły wyższej – należy przez to rozumieć osobę, która ukończyła szkołę wyższą lub uczelnię zagraniczną (lub uzyskała absolutorium), posiada dyplom, świadectwo ich ukończenia lub inny dokument potwierdzający posiadanie tytułu zawodowego lub stopnia naukowego, wydany nie wcześniej niż 60 miesięcy przed dniem przystąpienia do programu;
2. absolwencie szkoły średniej – należy przez to rozumieć osobę, która ukończyła szkołę średnią nie wcześniej niż 60 miesięcy przed przystąpieniem do programu.
3. absolutorium – należy przez to rozumieć zwyczajowe stwierdzenie zakończenia studiów wyższych bez uzyskania dyplomu (jako wpis w indeksie po zdaniu wszystkich egzaminów i dokonaniu zaliczeń wymaganych programem studiów) uzyskane nie wcześniej niż 60 miesięcy przed dniem przystąpienia do programu;
4. adresatach programu – należy przez to rozumieć podmioty uprawnione do składania wniosków;
5. ewaluacji – należy przez to rozumieć ocenę skuteczności i efektywności programu;
6. monitorowaniu – należy przez to rozumieć proces systematycznego zbierania i analizowania ilościowych i jakościowych informacji na temat programu w aspekcie finansowym i rzeczowym;
7. organizacjach pozarządowych – należy przez to rozumieć organizacje, o których mowa w art. 2 pkt 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
8. osobie z niepełnosprawnością – należy przez to rozumieć osobę, o której mowa w art. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
9. osobie pozostającej bez zatrudnienia – należy przez to rozumieć osobę bezrobotną lub poszukującą pracy, która nie wykonuje żadnej pracy zarobkowej (definicja obejmuje zarówno osobę zarejestrowaną w Powiatowym Urzędzie Pracy, jak również osobę niezarejestrowaną), oraz osobę wykonującą pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej osiągającą dochód miesięczny nie wyższy od minimalnego wynagrodzenia za pracę;
10. PCPR – należy przez to rozumieć Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie;
11. PFRON – należy przez to rozumieć Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych;
12. programie – należy przez to rozumieć program „ABSOLWENT II”;
13. projekcie – należy przez to rozumieć zaplanowany przez Wnioskodawcę zespół działań ułożonych w czasie (tj. z określonym początkiem i końcem), prowadzących do osiągnięcia celów i rezultatów za pomocą określonych metod i instrumentów, w tym zasobów finansowych, ludzkich i rzeczowych;
14. PUP – należy przez to rozumieć Powiatowy Urząd Pracy;
15. szkole średniej – należy przez to rozumieć szkołę ponadpodstawową, w której nauka kończy się przystąpieniem do egzaminu maturalnego;
16. szkole wyższej – należy przez to rozumieć publiczną lub niepubliczną szkołę wyższą utworzoną zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, a także szkołę wyższą i wyższe seminarium duchowne prowadzone przez Kościół Katolicki lub inne kościoły i związki wyznaniowe;
17. nauce w szkole wyższej – należy przez to rozumieć naukę w następujących formach edukacji na poziomie wyższym: studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia, jednolite studia magisterskie, studia podyplomowe lub doktoranckie prowadzone przez szkoły wyższe w systemie stacjonarnym (dziennym) lub niestacjonarnym (wieczorowym, zaocznym lub eksternistycznym, w tym również za pośrednictwem Internetu);
18. praktykach studenckich – należy przez to rozumieć proces kształcenia studenta realizowany u pracodawcy na stanowisku pracy;
19. stażu aktywizacyjnym – należy przez to rozumieć nabywanie przez osobę niepełnosprawną, będącą beneficjentem ostatecznym programu, umiejętności praktycznych i społecznych niezbędnych do wykonywania pracy w miejscu pracy, bez nawiązywania stosunku pracy z pracodawcą;
20. wymagalnych zobowiązaniach – należy przez to rozumieć zobowiązania, których termin zapłaty upłynął;
21. WUP – należy przez to rozumieć Wojewódzki Urząd Pracy;
22. wyposażeniu stanowiska pracy – należy przez to rozumieć wyposażenie przestrzeni pracy w przedmioty pracy służące bezpośrednio wykonywaniu czynności zgodnych z kwalifikacjami beneficjenta ostatecznego oraz w przedmioty umożliwiające bądź ułatwiające sprawne funkcjonowanie beneficjenta ostatecznego w zakładzie pracy; 23) zatrudnieniu – należy przez to rozumieć:
    1. stosunek pracy na podstawie umowy o pracę, zawartej na czas nieokreślony lub określony,
    2. stosunek pracy na podstawie powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę,
    3. działalność rolniczą w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników,
    4. działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców,
    5. zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej,

okresy zatrudnienia beneficjentów ostatecznych w ramach ww. form zatrudnienia mogą się sumować, jeśli następują po sobie w okresie nie dłuższym niż 31 dni, przy czym czas przerwy w zatrudnieniu dłuższy niż 31 dni nie wlicza się w okres zatrudnienia.

III. Podstawa prawna programu.

Podstawą prawną uruchomienia i realizacji programu jest art. 47 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

IV. Cele programu.

1. Celem programu jest podniesienie wskaźnika zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami posiadających wyższe wykształcenie, a także udostępnienie usamodzielniającym się osobom z niepełnosprawnościami opuszczającym rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka lub placówkę opiekuńczo-wychowawczą usługi asystenta samodzielności.
2. Cele szczegółowe programu to:
   1. zaplanowanie i wdrożenie indywidualnej ścieżki kariery zawodowej dla osób z niepełnosprawnościami, będących beneficjentami ostatecznymi programu;
   2. wzrost kwalifikacji zawodowych osób z niepełnosprawnościami, będących beneficjentami ostatecznymi programu;
   3. zatrudnienie lub samozatrudnienie osób z niepełnosprawnościami, będących beneficjentami ostatecznymi programu;
   4. wsparcie realizacji praktyk studenckich osób z niepełnosprawnościami, będących beneficjentami ostatecznymi programu;
   5. wsparcie realizacji ścieżki edukacyjnej osób z niepełnosprawnościami, będących beneficjentami ostatecznymi programu;
   6. doposażenie szkół wyższych;
   7. udostępnienie usamodzielniającym się osobom z niepełnosprawnościami opuszczającym rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka lub placówkę opiekuńczowychowawczą usługi asystenta samodzielności.
3. Cele programu będą realizowane poprzez kompleksowe i indywidualnie wsparcie beneficjentów ostatecznych programu prowadzące do podjęcia nauki i do zatrudnienia na otwartym rynku pracy.

V. Zasięg i okres realizacji programu.

1. Program realizowany jest na terenie całego kraju.
2. Program realizowany jest od dnia jego zatwierdzenia przez Radę Nadzorczą PFRON.
3. Termin zakończenia realizacji programu określi Rada Nadzorcza PFRON.

VI. Struktura programu.

1. Moduł I – Podnoszenie kwalifikacji zawodowych:
   1. obszar A – zaplanowanie i wdrożenie indywidualnej ścieżki kariery zawodowej;
   2. obszar B – podnoszenie kwalifikacji zawodowych:
      1. zadanie 1 – zdobycie uprawnień zawodowych,
      2. zadanie 2 – ukończenie kursów i szkoleń zawodowych i specjalizacyjnych,
      3. zadanie 3 – odbycie stażu aktywizacyjnego;
   3. obszar C – wsparcie zatrudnienia i samozatrudnienia;
   4. obszar D – odbycie praktyk studenckich.

2. Moduł II – Wsparcie kształcenia i edukacji:
   1. obszar E – ukończenie kursu przygotowującego do egzaminu maturalnego;
   2. obszar F – ukończenie kursu przygotowującego do rekrutacji i podjęcia nauki w szkole wyższej;
   3. obszar G – podnoszenie kompetencji społecznych.
3. Moduł III – Doposażenie szkół wyższych.
4. Moduł IV – udostępnienie usamodzielniającym się osobom z niepełnosprawnościami opuszczającym rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka lub placówkę opiekuńczowychowawczą usługi asystenta samodzielności.
5. Dofinansowanie w ramach Modułu III jest możliwe wyłącznie w przypadku łączenia go z realizacją wsparcia w ramach Modułu II.
6. Osoby z niepełnosprawnościami, będące uczestnikami programu w ramach Modułu I mogą otrzymać ze środków programu dodatek motywacyjny, o ile ponoszą dodatkowe koszty aktywizacji zawodowej, w szczególności takie jak koszty związane z dojazdem, usługą tłumacza języka migowego, zakwaterowaniem, opieką nad osobą zależną. Dodatek motywacyjny przysługuje w okresie uczestnictwa w programie, jednak nie dłużej niż przez 12 miesięcy i nie dłużej niż przez 6 miesięcy od podjęcia zatrudnienia.
7. Osoby z niepełnosprawnościami, będące uczestnikami programu, które potrzebują bardziej zaawansowanej formy wsparcia w drodze do zwiększenia poziomu samodzielności mogą w trakcie trwania projektu otrzymać wsparcie asystenta samodzielności.
8. Z usług asystenta samodzielności mogą skorzystać osoby z niepełnosprawnościami posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które wymagają wsparcia asystenta w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym i zawodowym.
9. Zakres i intensywność wsparcia asystenta samodzielności określana będzie na podstawie diagnozy prowadzonej podczas rekrutacji do programu i stałego monitorowania wsparcia.
10. Przewidziane w ramach programu formy wsparcia w ramach Modułu I obszarów B i C stanowią uzupełnienie wsparcia systemowego realizowanego i finansowanego przez PFRON oraz jednostki samorządu terytorialnego w tym PUP, udzielanego z wykorzystaniem dostępnych instrumentów.

VII. Adresaci programu, Wnioskodawcy i beneficjenci ostateczni.

1. Adresatami Modułu I i Modułu II programu są szkoły wyższe, organizacje pozarządowe bądź zawiązane przez nie partnerstwa, które spełniają warunki uczestnictwa w programie i warunki określone w ogłoszeniu o konkursie.
2. Adresatami Modułu III są szkoły wyższe, w których realizowane jest wsparcie w ramach Modułu II obszar E i F w ramach współpracy z podmiotami, o których mowa w ust. 1.
3. Adresatami Modułu IV są organizacje pozarządowe bądź zawiązane przez nich partnerstwa, które spełniają warunki uczestnictwa w programie i warunki określone w ogłoszeniu o konkursie.
4. Beneficjenci ostateczni programu:
   1. Moduł I obszar A, B, C – osoby z niepełnosprawnościami posiadające orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, które na dzień przystąpienia do projektu są absolwentami szkoły wyższej lub realizują ostatni rok nauki w szkole wyższej oraz
      1. pozostają bez zatrudnienia, lub
      2. pracują dorywczo, z wykorzystaniem innych niż umowa o pracę form zatrudnienia, lub pracują znacznie poniżej swoich kwalifikacji.
   2. Moduł I obszar D – osoby z niepełnosprawnościami posiadające orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, które na dzień przystąpienia do projektu realizują trzeci lub wyższy semestr nauki w szkole wyższej oraz pozostają bez zatrudnienia lub pracują dorywczo, z wykorzystaniem innych niż umowa o pracę form zatrudnienia.
   3. Moduł II – osoby z niepełnosprawnościami posiadające orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, które na dzień przystąpienia do projektu są absolwentami szkoły średniej lub realizują naukę w szkole średniej w klasach III–V.
   4. Moduł IV - usamodzielniające się osoby z niepełnosprawnościami z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności opuszczające rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka lub placówkę opiekuńczo-wychowawczą.

VIII. Warunki uczestnictwa w programie.

Warunkiem uczestnictwa w programie, w tym warunkiem uzyskania pomocy finansowej w ramach programu, jest nieposiadanie wymagalnych zobowiązań wobec:

1. PFRON, w tym nieposiadanie zaległości w obowiązkowych wpłatach na PFRON;
2. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i/lub urzędu skarbowego;
3. innych organów i instytucji wykonujących zadania z zakresu administracji publicznej, w tym wobec jednostek samorządu terytorialnego.

IX. Formy i zakres pomocy.

1. Moduł I (podnoszenie kwalifikacji zawodowych) – dofinansowaniem ze środków przeznaczonych na realizację programu mogą być objęte:
   1. w ramach obszaru A (zaplanowanie i wdrożenie indywidualnej ścieżki kariery zawodowej), w szczególności:
      1. koszty przeprowadzenia diagnozy sytuacji beneficjenta ostatecznego programu (w kontekście biopsychospołecznym, uwzględniając zarówno czynniki osobowe, jak i środowiskowe) obejmującej określenie gotowości psychofizycznej do podjęcia zatrudnienia, zidentyfikowanie funkcjonalnych, osobowych i środowiskowych czynników/uwarunkowań zawodowej bierności oraz rozpoznanie możliwości/potencjału,
      2. koszty wyznaczenia i wdrożenia indywidualnej ścieżki kariery zawodowej beneficjenta ostatecznego programu opartej na zindywidualizowanej pomocy bezpośrednio odpowiadającej na zidentyfikowane bariery poprzez wsparcie motywacyjne, wyrabianie zaradności i umiejętności niezbędnych do poruszania się na rynku pracy, dokonanie oceny zdolności do pracy, prowadzenie poradnictwa zawodowego uwzględniającego ocenę zdolności do pracy, wybór odpowiedniego zawodu i szkolenia oraz przygotowanie zawodowe z uwzględnieniem perspektyw zatrudnienia,
      3. koszty doradztwa edukacyjno-zawodowego (w tym udzielanie indywidualnych porad edukacyjno-zawodowych, indywidulany mentoring);
   2. w ramach obszaru B (podnoszenie kwalifikacji zawodowych), w szczególności:
      1. w przypadku zadania 1 (zdobycie uprawnień zawodowych) określone w odrębnych przepisach koszty zdobycia uprawnień zawodowych,
      2. w przypadku zadania 2 (ukończenie kursów i szkoleń zawodowych i specjalizacyjnych):
         1. koszty kursów i szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe, specjalizacyjnych, uzyskania licencji i certyfikatów zawodowych,
         2. koszty zakwaterowania i wyżywienia w okresie trwania kursu/szkolenia – w przypadku kursu i szkoleń zawodowych odbywających się poza miejscem zamieszkania;
      3. w przypadku zadania 3 (odbycie stażu aktywizacyjnego):
         1. koszty stypendium stażowego (przez okres nie krótszy niż 3 miesiące, lecz nie dłuższy niż 6 miesięcy),
         2. koszty zatrudnienia opiekuna stażu aktywizacyjnego, pomagającego osobie niepełnosprawnej w pracy w zakresie czynności ułatwiających komunikowanie się z otoczeniem, a także czynności niemożliwych lub trudnych do samodzielnego wykonania przez pracownika w miejscu odbywania stażu;
   3. w ramach obszaru C (wsparcie zatrudnienia i samozatrudnienia), w szczególności: koszty podjęcia działalności gospodarczej, w tym koszty pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa dotyczących tej działalności, wyposażenia stanowiska pracy, likwidacji barier technicznych i informatycznych;
   4. w ramach obszaru D (odbycie praktyk studenckich), w szczególności: koszty związane z przygotowaniem miejsca realizacji praktyk studenckich dla beneficjenta ostatecznego, w szczególności takie jak: koszty szkolenia personelu pracodawcy, u którego realizowane będą praktyki, zatrudnienia opiekuna praktyki studenckiej lub innej osoby pełniącej rolę asystenta beneficjenta ostatecznego w trakcie praktyki, koszty dojazdu beneficjenta ostatecznego do miejsca realizacji praktyk.

2. Moduł II (wsparcie kształcenia i edukacji) – dofinansowaniem ze środków przeznaczonych na realizację programu mogą być objęte:
   1. w ramach obszaru E – koszty kursu przygotowującego do egzaminu maturalnego (efektywne i całościowe przygotowanie do matury, obejmujące zarówno przedmioty na poziomie podstawowym, jak i rozszerzonym);
   2. w ramach obszaru F – koszty kursu przygotowującego do rekrutacji i podjęcia nauki w szkole wyższej;
   3. w ramach obszaru G – koszty związane z podniesieniem kompetencji społecznych, w tym w szczególności koszt treningów umiejętności społecznych, koszt indywidualnych i grupowych zajęć podnoszących kompetencje społeczne;
   4. w przypadku kursów i zajęć odbywających się poza miejscem zamieszkania – koszty dojazdu do miejsca kursu lub zajęć, koszty zakwaterowania i wyżywienia w okresie trwania wsparcia w ramach obszaru E, F, G.
3. Moduł III (doposażenie szkół wyższych) – dofinansowaniem ze środków przeznaczonych na realizację programu mogą być objęte:
   1. koszty zakupu specjalistycznego sprzętu komputerowego i cyfrowego, dedykowanego do korzystania z niego przez uczniów z niepełnosprawnościami, podczas kursów świadczonych w ramach Modułu II obszary E i F,
   2. koszty dostosowania sal dydaktycznych do udziału w nich uczniów z niepełnosprawnościami, podczas kursów świadczonych w ramach Modułu II obszary E i F.
4. Moduł IV (udostępnienie usługi asystenta samodzielności):
   1. koszty przeprowadzenia diagnozy sytuacji beneficjenta ostatecznego programu (w kontekście biopsychospołecznym, uwzględniając zarówno czynniki osobowe jak i środowiskowe) obejmującej określenie gotowości psychofizycznej do podjęcia samodzielnego życia, zidentyfikowanie funkcjonalnych, osobowych i środowiskowych czynników/uwarunkowań oraz rozpoznanie Możliwości/potencjału,
   2. koszty zatrudnienia asystenta samodzielności.
5. Szkoła wyższa przystępująca do realizacji Modułu III programu zobowiązuje się do zapewnienia uczestnikom wsparcia, o którym mowa w obszarach wskazanych w ust. 2 pkt 1 i 2, nieodpłatnego korzystania z tego sprzętu i z dostosowanych sal dydaktycznych.
6. Sprzęt zakupiony w ramach Modułu III programu, jest własnością szkoły wyższej, która jest odpowiedzialna za jego użytkowanie do celów określonych w programie.
7. Pomoc finansowa w ramach Modułu III programu udzielana będzie do czasu wyczerpania środków przewidzianych na jego realizację w planie finansowym PFRON.
8. Dofinansowaniu nie podlegają koszty, które zostały:
   1. sfinansowane ze środków PFRON na podstawie innego tytułu ustawy o rehabilitacji, w tym również w ramach programów zatwierdzonych przez Radę Nadzorczą PFRON;
   2. sfinansowane z innych źródeł (w tym ze środków publicznych).
9. Ten sam beneficjent ostateczny nie może być objęty tymi samymi działaniami aktywizacyjnymi w ramach innych zadań lub projektów finansowanych ze środków PFRON realizowanych w tym samym czasie (w tym za pośrednictwem samorządu województwa lub samorządu powiatowego).

X. Tryb postępowania.

1. Wybór projektów zleconych do realizacji w ramach Modułu I, Modułu II i Modułu IV programu zostanie przeprowadzony w drodze konkursów, zgodnie z trybem i na zasadach określonych w procedurach realizacji programu.
2. Tryb przyjmowania, rozpatrywania i realizacji wniosków w ramach Modułu III programu zostanie określony w procedurach realizacji programu.
3. Projekty realizowane w ramach programu muszą zakładać osiągnięcie następujących wskaźników:
   1. w ramach Modułu I obszary A, B, C – zatrudnienie co najmniej 40% beneficjentów ostatecznych i utrzymanie zatrudnienia przez te osoby przez okres 6 miesięcy;
   2. w ramach Modułu I obszar D – ukończenie realizacji praktyk studenckich przez co najmniej 80% beneficjentów ostatecznych;
   3. w ramach Modułu II obszary E, F – podjęcie nauki w szkole wyższej przez co najmniej 60% beneficjentów ostatecznych;
   4. w ramach modułu IV – samodzielne mieszkanie przez beneficjentów ostatecznych w okresie realizacji projektu.
4. Przy obliczaniu wskaźników nie uwzględnia się beneficjentów ostatecznych, którzy nie mogli osiągnąć założonych w projekcie rezultatów ze względu na:
   1. śmierć, lub
   2. ciężkie pogorszenie stanu zdrowia całkowicie uniemożliwiające udział w projekcie i/lub zatrudnienie,
   3. ciążę i macierzyństwo,
   4. kontynuowanie nauki na kolejnym stopniu studiów realizowanych w trybie dziennym.
5. Przy obliczaniu wskaźników w Module I i w Module II dopuszcza się nieuwzględnianie beneficjentów ostatecznych, którzy w drodze do zwiększenia w trakcie trwania projektu poziomu samodzielności otrzymali wsparcie asystenta samodzielności.
6. Wyłączenie z obliczenia wskaźnika więcej niż 10% uczestników projektu wymaga zgody PFRON.
7. Zasady realizacji programu, w tym formy rozliczania projektu, określają procedury realizacji programu, zatwierdzane przez Zarząd PFRON.
8. W ogłoszeniu o konkursie mogą zostać umieszczone dodatkowe informacje dotyczące między innymi warunków realizacji projektów.

XI. Źródła finansowania programu.

1. Budżet programu tworzony jest ze środków będących w dyspozycji PFRON.
2. Wysokość środków finansowych przeznaczonych na realizację programu ustalana jest corocznie w planie finansowym PFRON.
3. Na realizację promocji programu przeznacza się rocznie nie więcej niż 1% środków zaplanowanych na realizację programu w danym roku.
4. Na realizację ewaluacji programu przeznacza się rocznie nie więcej niż 1% środków zaplanowanych na realizację programu w danym roku.

XII.       Wkład własny Wnioskodawcy.

1. Ubiegając się o zlecenie realizacji programu, Wnioskodawca zobowiązany jest do wniesienia wkładu własnego.
2. Minimalna procentowa wysokość wkładu własnego wyznaczana jest każdorazowo w ogłoszeniu o konkursie lub w procedurach realizacji programu.
3. W przypadku, gdy co najmniej 50% beneficjentów programu zatrudnionych w wyniku działań podjętych w ramach programu utrzyma zatrudnienie przez okres co najmniej 8 miesięcy wówczas wniesiony przez Wnioskodawcę wkład własny będzie mu zwrócony przy założeniu, że celem programu jest zatrudnienie 40%.

XIII.     Realizatorzy programu

1. Zarząd PFRON – w zakresie określonym procedurami realizacji programu.
2. Oddziały PFRON – w zakresie określonym procedurami realizacji programu.
3. Biuro PFRON – w zakresie określonym procedurami realizacji programu.